OD WIZJI PUŁKOWNIKA SZYPOWSKIEGO PO PRZEMYSŁ 4.0 - HISTORIA I PRZYSZŁOŚĆ ZAKŁADÓW METALOWYCH "DEZAMET" S.A.
W maju bieżącego roku obchodzimy 85. rocznicę powołania podpułkownika Jana Szypowskiego (w 1944 r. awansowanego do stopnia pułkownika) - współtwórcy i pierwszego dyrektora zakładów , posługującego się wówczas fałszywym nazwiskiem Jan Kochanowski i pseudonimem „Leśnik”, na stanowisko szefa Służby Uzbrojenia Związku Walki Zbrojnej (potem szefa Uzbrojenia Komendy Głównej Armii Krajowej, kryptonim „Leśnictwo”) – funkcji, którą objął w trudnym dla Polski czasie niemieckiej okupacji. Dla Zakładów Metalowych "DEZAMET" S.A. w Nowej Dębie, powstałych w latach 30. jako Wytwórnia Amunicji nr 3, postać pułkownika Szypowskiego ma szczególne znaczenie. To dzięki jego wizji, determinacji i umiejętnościom organizacyjnym możliwa była budowa jednego z kluczowych zakładów zbrojeniowych Centralnego Okręgu Przemysłowego.
Od wizji pułkownika Szypowskiego po Przemysł 4.0 – historia i przyszłość Zakładów Metalowych "DEZAMET" S.A.
Pułkownik Jan Szypowski, chemik i oficer Wojska Polskiego, w latach 30. zajmował stanowisko szefa Wydziału Amunicji w Departamencie Uzbrojenia Ministerstwa Spraw Wojskowych, później zatrudniony został na stanowisku szefa Wydziału Pirotechnicznego Fabryki Amunicji w Skarżysku. Równolegle uczestniczył w opracowaniu koncepcji, a potem tworzeniu Centralnego Okręgu Przemysłowego – wielkiego projektu gospodarczego mającego na celu rozwój nowoczesnego przemysłu ciężkiego w centralnej części kraju, z dala od potencjalnych zagrożeń granicznych.
Jednym z ważnych elementów COP była budowa Wytwórni Amunicji nr 3 w Nowej Dębie. Jan Szypowski, powołany w 1937 r. na stanowisko jej dyrektora, nadzorował projektowanie, budowę i uruchomienie zakładu. Dzięki jego zaangażowaniu oraz ścisłej współpracy z Biurem Budowy Zakładów Uzbrojenia, już w latach 1938–1939 w Nowej Dębie rozpoczęto produkcję amunicji, przyczyniając się do wzmocnienia potencjału obronnego Polski.
Dziedzictwo kontynuowane przez "DEZAMET"
Po wojnie, mimo odmiennych realiów politycznych i gospodarczych, tradycje oraz infrastruktura powstałe pod nadzorem płk. Szypowskiego przetrwały. Zakład, działający przez lata pod różnymi nazwami, dziś funkcjonuje jako Zakłady Metalowe "DEZAMET" S.A. i odgrywa kluczową rolę w polskim przemyśle obronnym. Jako część Polskiej Grupy Zbrojeniowej, "DEZAMET" specjalizuje się w produkcji amunicji, uzbrojenia i systemów pirotechnicznych, kontynuując misję rozpoczętą ponad osiem dekad temu. Spółka sukcesywnie zwiększa swoje możliwości produkcyjne. Obecna sytuacja geopolityczna wymaga od Polskiej Grupy Zbrojeniowej, w tym od Zakładów Metalowych "DEZAMET" S.A., skokowego zwiększenia produkcji amunicji artyleryjskiej kalibru 155 mm. Dlatego też Spółka, wspólnie z Polską Grupą Zbrojeniową S.A., złożyły w marcu br. wniosek do Funduszu Inwestycji Kapitałowych o dofinansowanie projektów inwestycyjnych związanych ze zwiększeniem produkcji amunicji artyleryjskiej kalibru 155 mm. Planowane inwestycje mają podnieść zdolności Spółki do poziomu 150 000 kompletów rocznie. Jednak nie jest to jedyny projekt który ma zwiększyć możliwości produkcyjne Dezametu.
Przyszłość dzieje się dzisiaj – projekt RampUp4Dezamet
Kontynuując dzieło swojego założyciela, Zakłady Metalowe "DEZAMET" S.A. kończą realizację ambitnego projektu „RampUp4Dezamet”, współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Programu ASAP (Act in Support of Ammunition Production), którego celem jest zwiększenie europejskich zdolności produkcyjnych amunicji artyleryjskiej do poziomu 2 milionów rocznie do końca 2025 r.
"DEZAMET", samodzielnie aplikując po środki unijne, uzyskał dofinansowanie projektu 12 lipca 2024 r. Od rozpoczęcia jego realizacji 7 czerwca 2023 r. minęły dwa intensywne lata modernizacji. „RampUp4Dezamet” objął kluczowe inwestycje w: automatyzację procesu produkcji amunicji artyleryjskiej kalibru 155 mm, modernizację infrastruktury, wdrożenie innowacyjnych technologii obróbki metali i rozwój kompetencji technicznych kadry.
Modernizacja procesów produkcyjnych to realizacja idei Przemysłu 4.0 – kierunku, który pozwala Dezametowi nie tylko zwiększyć moce produkcyjne, lecz również rozszerzyć asortyment, zwiększyć elastyczność i wydajność oraz obniżyć koszty produkcji.
Zwieńczenie projektu i spojrzenie w przyszłość
Kulminacją projektu będzie konferencja „The future happens today. The development of the defence industry and its key role in ensuring the security of EU citizens. RampUp4Dezamet – project closing conference”, która odbędzie się 6 czerwca 2025 r. w Nowej Dębie. Wydarzenie zgromadzi przedstawicieli przemysłu zbrojeniowego oraz ekspertów od funduszy europejskich i odbędzie się pod honorowym patronatem Ministra Obrony Narodowej, Marszałka Województwa Podkarpackiego oraz Polskiej Prezydencji w Radzie Unii Europejskiej.
W hołdzie dla wizjonera
W rocznicę objęcia przez ppłk. Szypowskiego funkcji szefa Służby Uzbrojenia Związku Walki Zbrojnej, Zakłady Metalowe "DEZAMET" S.A. oddają hołd jego dziedzictwu. Wspominamy nie tylko wybitnego oficera i specjalistę, lecz również człowieka, który związał swoje życie zawodowe z ideą służby dla Ojczyzny poprzez rozwój nowoczesnego zaplecza sił zbrojnych. Dziś, dzięki kontynuacji jego dzieła, "DEZAMET" śmiało patrzy w przyszłość, wpisując się w europejskie wysiłki na rzecz bezpieczeństwa i innowacyjnego przemysłu obronnego.
"Finansowane przez Unię Europejską. Wyrażone poglądy i opinie są jednak wyłącznie poglądami autora (autorów) i niekoniecznie odzwierciedlają poglądy Unii Europejskiej lub DEFIS. Ani Unia Europejska, ani organ udzielający dotacji nie mogą być za nie pociągnięte do odpowiedzialności."